Cách bảo quản hạt mắc khén đúng chuẩn hương vị Tây Bắc

Mắc khén là một loại gia vị đặc biệt của vùng Tây Bắc, được rất nhiều bà con đồng bảo sử dụng. Với vị cay cay, tê tê khá đặc trưng, những món ăn có thêm hạt mắc khén thường có hương vị thơm, lạ miệng, vô cùng kích thích. Bạn chắc chắn “nghiện” nếu lỡ ăn, dù chỉ một lần duy nhất. Hôm nay hãy cùng Putaleng đi tìm hiểu cách bảo quản hạt mắc khén đúng chuẩn hương vị Tây Bắc nhé

1. Hạt mắc khén

Mắc khén có tên khoa học là Zanthoxylum, thuộc họ cam. Thông thường người dân miền núi còn gọi với cái tên như hạt sẻn, cây xuyên tiêu, cây sưng , cây hoàng lực, cây sẻng vàng,… Hạt mắc khén từ lâu đã trở thành loại thực phẩm bổ dưỡng quen thuộc trong hầu hết các món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số. Nó đã góp phần mang lại màu sắc riêng cho ẩm thực nơi đây.

Cây mắc khén thuộc dòng cây thân gôc co và to. Cứ vào độ tháng 6 tháng 7 dương lịch hàng năm cây mắc khén lại ra trĩu hoa trĩu quả. Khoảng đến tháng 11, hạt mắc khén chín dần đều, bà con thi nhau trèo lên bẻ từng chùm mang về phơi khô hoặc treo lên gác bếp, để dành dùng cả năm.

Hạt mắc khén tươi có vỏ màu xanh và sẽ chuyển sang màu nâu khi được sấy khô, vỏ nứt ra lộ hạt màu đen ở bên trong. Thông thường hạt mắc khén khô sẽ được cho vào túi hay đóng chai để bảo quản được lâu. Đây cũng là cách mà các nhà cung cấp bảo quản hạt mắc khén được lâu và giữ được hương vị cho khách hàng của mình.

Lưu ý bảo quản hạt mắc khén không cần cho vào tủ lạnh mà chỉ cần để nơi thoáng mát là được.

2. Mắc khén có vị gì?

Thực sự khi nói về vị tôi không biết phải diễn tả như thế nào cả bởi câu chữ không thể giúp bạn đọc thưởng thức trọn vị núi rừng của loại gia vị có một không hai này. Mắc khén rang lên có mùi thơm nồng đặc trưng, hít nhiều là nghiện đó các bác. Lúc giã nhuyễn ra còn thơm nữa.

Mắc khén chấm gì cũng hợp, gà vịt nướng, luộc, cá hấp, cá nướng hay thậm chí cả thịt luộc tôi cũng dùng mắc khén chứ không dùng mắm tiêu như trước kia. Vị cay cay, tê tê đầu lưỡi thật đặc trưng, càng chấm càng muốn ăn tiếp.

Nói thật nhà hàng đồ nướng mà không có quả mắc khén thì độ ngon giảm đi vài lần. Nhiều người không tin cứ thử một lần thưởng thức mà xem, nhưng phải là loại mắc khén chuẩn vị, chất lượng hảo hạng nhé!

3. Cách chế biến hạt mắc khén khô

Bởi vì được dùng như một loại gia vị, nên mắc khén chủ yếu được ăn kèm với các món ăn, gia vị tẩm ướp hay làm nước chấm. Dưới đây là cách chế biến mắc khén bạn có thể tham khảo nhé.

3.1 Cách chế biến hạt mắc khén

Cách đơn giản nhất để chế biến mắc khén đó là rang khô và giã nhỏ rồi đóng chai. Mỗi khi cần dùng thì lấy một ít và đậy nắp sau khi dùng. Bạn chỉ cần rang với chảo và đảo bằng tay sẽ tốt hơn là rang với lò vi sóng. Vì dùng tay để đảo thì màu sắc và hương vị của mắc khén sẽ giữ được tự nhiên hơn và bạn có thể kiểm soát được độ giòn của hạt.

Sau khi rang xong, bạn để ngoài cho hạt mắc khén nguội hẳn, chừng tầm 30-45 phút. Sau đó, bạn cho hạt mắc khén vào cối đá nhỏ và giã bằng tay. Hoặc bạn có thể cho vào máy xay rồi xay, hay bất kì cách nào bạn thích cũng được. Xay xong bạn nhớ đóng chai hay cho vào túi luôn để giữ được độ giòn, khô của hạt mắc khén cũng như hương vị của gia vị.

3.2  Các món ăn đi kèm với mắc khén

Vì nguồn gốc của mắc khén là từ núi rừng, nên người ta cũng biết đến nó với các món đặc trưng của Tây Bắc như thịt trâu gác bếp, thịt nướng, lạp xưởng, cá hấp, gà hầm…

Cách làm các món này cũng không phải phức tạp, bạn hoàn toàn có thể tìm đọc cách làm trên trang website: https://putaleng.vn/ . Điều đặc biệt là, nhờ có mắc khén mà món ăn trở nên hấp dẫn, thân thuộc và mới lạ hơn rất nhiều. Bạn sẽ có thấy khá lạ miệng, mới mẻ và dễ ăn cơm hơn nhiều khi cho mắc khén vào các món trên.

>> Mời bạn xem thêm: Các món ăn ngon từ hạt mắc khén đơn giản tại nhà

Ngoài ra, mắc khén còn được dùng nhiều trong các món chấm: chẳm chéo, nước chấm chanh tỏi ớt, muối ớt mắc khén… rất phù hợp ăn hoa quả dầm và các món luộc.

4. Cách bảo quản hạt mắc khén

Hạt mắc khén sử dụng được cả loại hạt tươi và hạt đã khô. Cách bảo quản hạt mắc khén của hai loại hạt này cũng khác nhau. Thời gian sử dụng của hai loại hạt này cũng vì thế mà không giống nhau.

4.1 Cách bảo quản hạt mắc khén khô

Hạt mắc khén tươi thường được sử dụng để ngâm rượu hoặc làm gia vị. Loại hạt này có mùi thơm và vị cay nhẹ nhưng lại có tác dụng chữa bệnh rất tốt. Rất nhiều người thích dùng loại mắc khén này hơn so với loại mắc khén đã khô.

Hạt mắc khén tươi phải được bảo quản trong ngăn đông tủ lạnh. Hãy rửa sạch hạt mắc khén trước khi bảo quản để có thể sử dụng lâu hơn. Thời gian sử dụng của hạt mắc khén chỉ trong thời gian ngắn tầm từ 5-7 ngày. Khi sử dụng hạt mắc khén thì chỉ lấy lượng vừa đủ dùng để tránh lãng phí.

4.2 Cách bảo quản hạt mắc khén khô

Đây là loại mắc khén được sử dụng nhiều nhất. Hạt mắc khén khô được dùng để làm gia vị và ướp gia vị. Sau khi thu hái về, hạt mắc khén cần được loại bỏ những tạp chất và hạt hư hỏng. Nếu không làm bước này thì những hạt hư hỏng có thể khiến những hạt bình thường bị ảnh hưởng.

Hạt mắc khén cần được phơi hoặc sấy cho thật khô. Tốt nhất là nên phơi dưới ánh nắng trực tiếp để hạt được khô hoàn toàn. Khi cảm thấy các hạt đã săn lại thì cho vào mà đợi cho hạt mắc khén nguội. Nên để hạt nguội hẳn rồi mới tiếp tục bước tiếp theo bảo quản hạt mắc khén

Bảo quản hạt mắc khén khô trong túi bóng hút chân không hoặc lọ thuỷ tinh có nắp đậy. Nếu bảo quản hạt mắc khén khô đúng cách có thể sử dụng lên đến hàng năm. Lọ hạt mắc khén khô cần được để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Vì là loại hạt khô nên hạt mắc khén rất dễ bị nấm mốc. Khi lấy ra sử dụng cần phải đóng gói lại cẩn thận để tránh bị nấm mốc.

> Bạn có thể tham khảo: Hạt mắc khén là gì? Đặc điểm, tác dụng, cách dùng hạt mắc khén

5. Hạt mắc khén có phải rang không?

Câu trả lời là có. Để sử dụng hạt mắc khén giống như người địa phương, chúng ta cần phải rang và giã nhỏ trước khi kết hợp với món ăn. Để mắc khén ngon nhất, mỗi lần sử dụng đến đâu chúng ta hãy rang đến đó.Tránh rang và xay quá nhiều.

Bạn có thể tìm mua hạt mắc khén đã được rang và xay sẵn ở ngoài chợ hay siêu thị (hiện shop chúng tôi có bán). Nhưng ngon và đúng hương vị nhất là sử dụng hạt mắc khén thô, chưa qua xử lý. Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách rang hạt mắc khén chuẩn Tây Bắc.

Dụng cụ cần chuẩn bị:

– Chảo càng dày càng tốt.

– Bếp gas, bếp củi hay bếp than đều được.

– Chày và cối (có thể dùng máy xay hạt).

– Lọ bằng thủy tinh hoặc nhựa có nắp đậy kín.

Các bước rang hạt mắc khén:

– Bước 1: Cho chảo lên bếp với mức lửa nhỏ. Đợi đến khi chảo thật khô thì lấy 1 lượng mắc khén vừa đủ cho vào chảo.

– Bước 2: Giữ nguyên mức lửa nhỏ và đảo mắc khén thật đều tay để hạt được chín đều. Vì hạt mắc khén có tinh dầu, cực kỳ bén lửa và dễ cháy nên tuyệt đối không để lửa to khi rang.

– Bước 3: Cứ rang hạt mắc khén đều tay cho đến khi bắt đầu thấy mùi thơm, hạt mắc khén có khói trắng bốc lên thì chúng ta tắt bếp. Tiếp tục đảo thêm 1 lúc nữa đến khi mắc khén thơm lừng. Sau đó đổ ra 1 cái bát tô để nguội. Không nên để mắc khén đã rang chín trên chảo vì rất dễ cháy khét.

– Bước 4: Để tầm 30 – 40 phút, cho đến khi mắc khén nguội hẳn thì chúng ta cho vào cối giã nhỏ. Nếu bạn giã mắc khén lúc còn nóng hay thậm chí chỉ hơi ấm thôi nó cũng có thể bị bết dính, không tơi vì mắc khén có chứa tinh dầu. Nếu bạn không có cối giã thì bạn có thể sử dụng máy xay. Nhưng tốt nhất là bạn nên cho vào cối giã để hạt mắc khén được chuẩn vị nhất.

– Bước 5: Để mắc khén vào lọ bằng thủy tinh hoặc nhựa đã chuẩn bị sẵn, đậy nắp thật kín và dùng dần.

Lời kết

Nếu là người yêu thích hương thơm và vị cay của hạt mắc khén chắc chắn bạn không thể bỏ qua cách bảo quản hạt mắc khén như đã nói lử trên. Bảo quản tốt chất lượng sản phẩm mới tốt được. Hãy bảo quản hạt mắc khén theo cách đúng đắn nhất để giúp lưu giữ và sử dụng chúng được lâu nhất có thể.